اگر فکر می‌کنید که شیمی برای دانشگاه، استاد یا دانشمند عجیب و غریب با عینک گرد بزرگ و کت سفید آزمایشگاهی اش است، بهتر است بدانید که بسیار بیشتر از این است. آن شیمیدان‌های عجیب و غریب زندگی شما را به روش‌هایی بیشتر از آنچه که احتمالاً تصور می کنید تغییر دادند. در این مقاله به ده مورد از مهم‌ترین و برترین شیمیدان جهان می‌پردازیم و شما می توانید تصمیم بگیرید که اکتشافات آن‌ها چقدر حیاتی بوده است.

1. جوزف پریستلی (Joseph Priestley) (1733-1804)

جوزف پریستلی علاوه بر فیلسوف، نظریه‌پرداز سیاسی و روحانی مخالف، اولین دانشمندی بود که اکسیژن را کشف کرد. در آگوست 1774، پریستلی چیزی کاملاً جدید به نظر می رسید را جدا کرد و آن را را که «هوا» نامید. تا مارس 1775 بود که او پس از انجام آزمایشاتی در مورد این هوای جدید به چندین نفر نوشت. پریستلی موش‌ها را در یک ظرف در بسته پر از هوای جدید بست و دریافت که آن‌ها می توانند بیشتر از هوای معمولی زنده بمانند. پریستلی اگر چه در آن زمان نمی دانست، اما اکسیژن را کشف کرده بود.

 2.  لویی پاستور (Louis Pasteur) (1822-1895)

یکی از بزرگ‌ترین و دومین شیمیدان برتر جهان لویی پاستور است. تحقیقات لوئی پاستور نشان داد که ترش شدن آبجو و شراب توسط میکروارگانیسم‌ها ایجاد می‌شود و این میکروب‌ها را می‌توان با جوشاندن و خنک کردن فوری مایع که اکنون به عنوان پاستوریزاسیون شناخته می‌شود، از بین برد. این فرآیند بعداً به شیر نیز تعمیم یافت. با پاستوریزه کردن آن، پاتوژن‌های بالقوه مضر موجود در آن از بین می‌روند و نوشیدن آن را بسیار ایمن‌تر می کند. پاستور علاوه بر کشف میکروبیولوژی، فرآیند واکسیناسیون را نیز کشف کرد. او ثابت کرد که برخی از بیماری‌ها توسط میکروارگانیسم‌هایی ایجاد می‌‌شوند که در بدن تکثیر شده و اگر این میکروب‌ها ضعیف شوند و باقی بمانند بدن در برابر بیماری مقاومت ایجاد می‌کند.

3.  آلفرد نوبل (Alfred Nobel) (1833-1896)

سومین شیمیدان برتر جهان که به معرفی آن خواهیم پرداخت آلفرد نوبل است. اگر معتبرترین جوایز جهان آکادمیک به نام ایشون اعطا می‌شود، منصفانه است که بگوییم آلفرد نوبل یکی از بزرگ‌ترین ذهن‌ها در رشته خود یعنی شیمی را داشته است. گذشته از مهارت‌های زبانی استثنایی (او به چهار زبان خارجی تسلط داشت)، آلفرد نوبل شیمیدان بسیار موفقی بود که به خاطر اختراع دینامیت، که از نظر تاریخی برای انفجار تونل‌ها، ساخت راه آهن و ساخت جاده‌ها بسیار مفید بود، اعتبار داشت. با توجه به استفاده گسترده از دینامیت، نوبل ثروت زیادی جمع کرد. او در وصیت نامه خود خواسته است که از ثروتش برای اهدای جوایز سالانه در زمینه‌های شیمی، فیزیک، پزشکی، ادبیات و صلح استفاده شود و بعداً جایزه‌ای برای اقتصاد به آن اضافه شد. امروزه جوایز نوبل اوج موفقیت در این زمینه‌ها هستند.
 

4. دیمیتری مندلیف (Dmitri Mendeleev) (1834–1907)

چهارمین شیمیدان برتر جهان دیمیتری مندلیف است. در سال 1869، دیمیتری مندلیف اولین جدول تناوبی را منتشر کرد، سیستم تناوبی مندلیف، عناصر شیمیایی را به ترتیب وزن اتمی آن‌ها مرتب می‌کرد. پس از مرتب شدن، ترتیب عناصر، گروه بندی‌های واضحی را نشان می‌دهد که در آن ویژگی‌های مشابه نمایش داده شده است. هرکسی که جدول تناوبی را مطالعه کند، این گروه ها را می شناسد، گازهای نجیب و فلزات قلیایی زمین تنها دو ستون جدول حاوی عناصری با ویژگی‌های مشابه هستند. از آنجایی که بسیاری از عناصر هنوز کشف نشده بودند، جدول مندلیف دارای چندین شکاف بود. اما ماهیت آن به این معنی بود که او می‌توانست ویژگی‌های عناصر از دست رفته را به دقت پیش‌بینی کند.
 

5. ماری کوری (Marie Curie) (1867-1934)

ماری کوری یکی از مشهورترین نام های علم شیمی است. مسلماً این تا حدودی به دلیل خیریه‌ای است که به نام او تأسیس شده است، اما دستاوردهای او در شیمی نیز شایسته قدردانی است. در سال 1903 کوری اولین زنی بود که برنده جایزه نوبل فیزیک شد. در سال 1911، پس از برنده شدن جایزه نوبل شیمی، کوری اولین کسی بود که برنده دو جایزه نوبل شد. او هنوز تنها زنی است که این کار را انجام داد و تنها فردی است که دو جایزه نوبل را در چندین علم دریافت کرده است. کوری برای کسب این شناخت، پلونیوم و رادیوم را کشف کرد و جایزه نوبل سال 1911 برای جداسازی رادیوم و ترکیبات آن به او اعطا شد. او همچنین به دلیل معرفی فناوری اشعه ایکس و رادیوم در پزشکی شناخته شده است.

 6. آلیس بال (Alice Ball) (1892-1916)

شمشمن شیمیدان برتر جهان که به معرفی آن خواهیم پرداخت آلیس بال است. اولین درمان موفق جذام توسط آلیس بال در اوایل قرن بیستم انجام شد. او در دانشگاه واشنگتن و کالج هاوایی تحصیل کرد و اولین زن آفریقایی تبار و اولین زنی بود که مدرک کارشناسی ارشد در رشته شیمی گرفت. روش او برای درمان بیماری هانسن علائم جذام را کاهش داد و در نتیجه هزاران بیمار از مراکز درمانی در سراسر جهان مرخص شدند. بال در سن 24 سالگی به طرز غم انگیزی درگذشت، و تنها شش سال پس از مرگ او بود که این اثر به درستی به نام او ثبت شد.
 

7. دوروتی هاجکین (Dorothy Hodgkin) (1910-1994)

هفتمین شیمیدان برتر جهان، دوروتی هاجکین است که برنده جایزه نوبل شیمی برای تحقیقاتش در کریستالوگرافی پروتئین است، وی به طور گسترده‌ای پیشگام در حوزه کاری خود محسوب می‌شود. او پس از اخذ مدرک لیسانس و دکترا از دانشگاه کمبریج، تکنیک کریستالوگرافی اشعه ایکس را توسعه داد که ساختارهای سه بعدی مولکول‌ها را تعیین می کند. هاجکین ساختار ویتامین B12 را تایید کرد و ساختار پنی سیلین را رمزگشایی کرد، یافته‌هایی که امروزه برای کار در زمینه زیست شناسی ساختاری حیاتی هستند.

8. روزالیند فرانکلین (Rosalind Franklin) (1920-1958)

کار روزالین فرانکلین در طول عمر کوتاه خود، برای ساختار ظریف زغال سنگ و گرافیت و همچنین ساختار ویروس‌ها به طور گسترده مورد استقبال قرار گرفت. اما مشارکت او در کشف ساختار مارپیچ DNA تنها پس از مرگش به رسمیت شناخته شد. شکل مارپیچ دوتایی یکی از نمادین‌ترین تصاویر در شیمی است و فرانکلین آن را از طریق کار بر روی تصاویر پراش پرتو ایکس DNA کشف کرد. بر خلاف بسیاری از افراد حاضر در این فهرست، فرانکلین جایزه نوبل به نام خود ندارد. کمیته نوبل جوایز را پس از مرگ اعطا نمی‌کند.

9. ماری مینارد دالی (Marie Maynard Daly) (1921–2003)

ماری مینارد دالی، بیوشیمیدان آمریکایی، به طور گسترده به عنوان اولین زن آفریقایی-آمریکایی شناخته می‌شود که دکترای شیمی دریافت کرده است. او این مدرک را از دانشگاه کلمبیا دریافت کرده است، جایی که در مورد ترکیبات و تأثیر آن‌ها بر بدن و گوارش تحقیق کرد. او در طول زندگی حرفه‌ای خود، تحقیقات مهمی را در مورد کلسترول، قندها و پروتئین‌ها و همچنین مطالعات مهم در مورد اثرات سیگار کشیدن روی ریه‌ها ادامه داد. او همچنین برنامه‌هایی را برای کمک به دانشجویان اقلیت برای ورود به دانشکده پزشکی و برنامه‌های علوم فارغ التحصیل ایجاد کرد.

10. ماریو مولینا (Mario Molina) (1943–2020)

در دهه 1970، زمانی که ماریو مولینا تحقیقات خود را آغاز کرد، CFC ها (کلروفلوروکربن ها) به عنوان مبرد و پیشران شیمیایی مورد استفاده قرار گرفتند. اعتقاد بر این بود که آن‌ها بی‌ضرر هستند، اما همچنان در جو جمع می‌شوند. مولینا و همکارانش می‌خواستند بفهمند چه اتفاقی برای آن‌ها افتاده است. آن‌ها دریافتند که با رسیدن به جو فوقانی، CFC‌ها توسط تابش خورشید از بین می‌روند. به نوبه خود، این فرآیند کلر آزاد می‌کند که لایه اوزون زمین را می‌خورد. بزرگ‌ترین سوراخ لایه اوزون بر فراز قطب جنوب است و این اجازه می‌دهد تا اشعه‌های مضر UV به جو ما نفوذ کرده و به سطح زمین برسند. اگر مولینا این پدیده را کشف نمی‌کرد، شاید انسان‌ها هرگز برای کاهش انتشار CFC تلاش نمی‌کردند و آسیب به لایه اوزون بسیار بدتر از اکنون می‌شد.

کلام آخر

آنچه امروز نمی‌توانیم آن را نادیده بگیریم تاثیرات شیمی و مواد شیمیایی در زندگی است. در نتیجه، در این مطلب فروشگاه اینترنتی رازی طب آریا کوشا تلاش کرده است تا به صورت مختصر و اجمالی به معرفی 10 شیمیدان برتر جهان بپردازد و دستاوردهای هر کدام را شرح دهد. تا بیشتر به تاثیر شیمی بر زندگی انسان پی ببرید.